معمای مالکیت غیر ایرانی ها بر املاک در مازندران - مهسان بلاگ

بحث مالکیت املاک توسط اتباع غیرایرانی سال هاست که در مازندران و به ویژه مناطق غربی استان وجود دارد. میل این گردشگران به گشت و گذار در شمال ایران موضوعی نیست که در یکی، 2 سال اخیر مورد توجه آنها قرار گرفته باشد. این دسته از گردشگران کشورهای همسایه سال هاست که غرب مازندران را به عنوان یکی از مقصدهای سفر و تفریح خود انتخاب کرده اند و حالا هر چه که می گذرد، حضورشان در این استان پررنگ تر می شود. برخی ها هم در این سفرها جان خود را از دست داده اند. مانند سقوط مینی بوس در جاده چالوس و مرگ 25 گردشگر عراقی در خرداد سال 1394 یا سقوط هواپیمای تفریحی در رامسر و مرگ سرمایه دار تازه داماد شده یکی از کشورهای همسایه از نمونه های ناکام سفر آنان به مازندران هستند.

• فرودگاه دشت ناز

یکی از راستاهای ثابت روزانه پروازهای فرودگاه دشت ناز، راستا ساری-مشهد و برعکس است. به طور میانگین روزانه 2 پرواز در این راستا انجام می شود. در برخی از پروازهای مشهد-ساری مسافرانی حضور دارند که مقصدشان ساری نیست بلکه قصد دارند تا به مناطق غربی مازندران بروند؛ مسافرانی از کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عراق، پس از سفر به مشهد به مازندران می آیند تا چند روزی را در طبیعت استان بگذرانند.

بیرون سالن فرودگاه و مقابل محوطه ای که تاکسی ها قرار دارند، اغلب بعد نشستن پروازهای مشهد-ساری، صدای این مسافران شنیده می شود. آنها تلاش می کنند جملات فارسی را با لهجه عربی به زبان بیاورند. رانندگان آنقدر اتباع خارجی در این فرودگاه دیده اند تا بتوانند جمله هایی را با زبان آنان بیان کنند و با مسافران کشورهای همسایه برای دریافت یک سرویس دربست تا غرب مازندران و شاید هم سرویس دربست چند روزه چانه بزنند. خارج محوطه، یک تاکسی بی سیم غیر فرودگاهی ایستاده است.

راننده آن می گوید که مسافری از عراق دارد که باید او را به رامسر ببرد. وی که میلی به ذکر نام خود ندارد بیان می کند: مسافران ثابتی از عربستان، عراق و امارات دارم و چندین سال است در سفرهایشان به مازندران همراهشان هستم. پاسخ این پرسش که مسافرانش در چه محلی اقامت می کنند، مشخص است. آنها عمدتا هتل ها را برای اقامت انتخاب نمی کنند و ویلاهایی با امکانات کامل در اختیار می گیرند. البته وی از این که ویلاها متعلق به آنان هست یا اجاره می شود، اطلاع دقیقی ندارد، شاید هم می داند و میلی به بازگو کردنش ندارد.

به عنوان یک مشتری که ملکی برای یک دوست عرب اهل امارات می خواهم، وارد یکی از دفاتر مشاور املاک در نوشهر می شوم. فایل هایی که برای این قبیل مشتریان باز می شود، کاملا متفاوت هستند. خبری از ویلاهای زیر 400 میلیون تومانی نیست. مشاور املاک بدون این که سوالی درباره قیمت مد نظر برای دوست فرضی ام بپرسد، گزینه های چند 100 میلیون تومانی و بالای یک میلیارد تومانی را نشانم می دهد. عمده گزینه ها هم جنگلی هستند. وی می گوید که اعراب میل بیشتری به حضور در مناطق جنگلی دارند. مراجعه های متعدد به این بنگاه ها برای خرید املاک با سرمایه عرب ها باعث شده سلیقه آنها را بشناسند.

این مشاور املاک یک سوال متفاوت هنگام نشان دادن گزینه های خرید می پرسد: ملک به نام شما می شود؟ سوالی که هنگام خرید و فروش املاک به صورت وکالتی معمولا متعارف نیست، اما در مورد خریداران غیر ایرانی این موضوع جا افتاده است. وی می گوید: امکان این که ملک به نام خریدار غیر ایرانی فروخته بشود، وجود ندارد. باید به نام یک فرد ایرانی مورد اعتماد خریدار غیر ایرانی باشد. این روندی است که خریداران غیر ایرانی املاک برای خرید ملک در پیش می گیرند. آنها به فرد مورد وثوق خود ماموریت می دهند که ملکی را برایشان انتخاب و به آنها معرفی کند. پس از تایید ملک، سرمایه لازم برای خرید را در اختیارش می گذارند و ملک به فرد ایرانی فروخته می شود. معمولا به واسطه برخی مراودات مالی بین 2 نفر، دوست ایرانیِ خریدار غیر ایرانی مسئولیت خرید و مالکیت صوری ملک را به عهده می گیرد.

• نظر فعالان املاک در رامسر

گفته شده رامسر مهم ترین منطقه مورد توجه اعراب برای خرید املاک است. حتی برخی فعالان ملکی سایر شهرهای غربی مازندران چنین موضوعی را تایید می کنند. بنابراین پیگیری موضوع از مشاوران املاک در رامسر می تواند ابهام را تا اندازه ای برطرف کند. یکی از فعالان ملکی شناخته شده در رامسر این موضوع را شایعه می داند. وی که میلی به انتشار نام خود ندارد، از همکار خود برای کسب اطلاعات بیشتر و تایید رد ادعای خرید املاک توسط اعراب، پاسخ را جویا می شود. همکارش بیان می کند: اعراب در صورتی که همسرشان ایرانی باشد، می توانند ملک خریداری کنند در غیر این صورت اجازه خرید و مالکیت ندارند.

وقتی در مورد شکل مالکیت واسطه ای می پرسم، پاسخ می دهد: تا امروز با چنین موضوعی برخورد نکردم، اگر هم پشت پرده چنین موضوعی بوده در جریان نیستم. برای پیگیری بیشتر و رسیدن به پاسخ در این زمینه به یکی از فعالان قدیمی ملک در رامسر مراجعه می کنم که نزدیک به 2 دهه است در اصلی ترین راستا تردد مسافران خارجی دفتر املاک دارد. منوچهر کاکوان می گوید: محل فعالیت من در راستا فرودگاه است و همیشه اعراب غیر ایرانی زیادی در این راستا می بینم، اما طی 19 سالی که در این کار مشغول هستم با چنین موضوعی روبرو نشده ام و حتی نشنیده ام که اعراب غیر ایرانی ملکی در این منطقه خریداری کنند. چون قانون به آنها اجازه خرید و به ما اجازه فروش نمی دهد. اعراب هموطن ما در این منطقه سرمایه گذاری و خرید ملک انجام می دهند، اما اعراب غیر ایرانی خیر.

وی می افزاید: همه سرمایه گذاران و خریداران این منطقه ایرانی هستند که از استان های مختلف می آیند، اما اعراب غیر ایرانی معمولا خانه اجاره می کنند یا به هتل می روند. برخی هم ممکن است به ویلای دوستان خود بروند. تا به حال کسی به من مراجعه نکرده تا ملکی برای عرب غیر ایرانی بخرد. از همکارانم نیز چنین چیزی نشنیده ام. وظیفه داریم که به ایرانی ها خدمات بدهیم و با تابعیت از قانون همین کار را می کنیم.

• ممنوعیت قانونی

ماجرای خرید املاک توسط اعراب در مازندران همانقدر که پر سر و صدا شده، مبهم و بدون سر نخ، مشهود و پررنگ است. دلیل این ابهام هم ممنوعیت قانونی لحاظ شده در زمینه مالکیت غیر ایرانی ها بر املاک در کشور است. مدیر امور اتباع و مهاجران خارجی استانداری مازندران می گوید: طبق قوانین کشور تملک اموال غیر منقول توسط خارجی ها ممنوع است و غیر ایرانی ها جز در برخی استثنائات نمی توانند ملکی را تملک کنند. این موضوع در آیین نامه چگونگی تملک اموال غیر منقول توسط اتباع خارجی غیر مقیم شرح داده شده است.

غلامعلی کریم پور می افزاید: این آیین نامه 19 آذر 1374 به تصویب هیات وزیران رسیده است که بر اساس آن اگر یک فرد خارجی بدون داشتن پروانه اقامت دائمی به دلیل مسافرت های منظم فصلی در سال های متعدد و متوالی برای سیاحت و استفاده از مناطق خوش آب و هوای ایران بخواهد زمینی را تملک کند، باید تقاضای خود را به وزارت امور خارجه تحویل دهد. وزارت امور خارجه پس از کسب نظر سازمان های امنیتی، درخواست را به هیات دولت می فرستد. وی ادامه می دهد: اگر نظر مثبت سازمان های امنیتی برای فروش ملک به فرد غیر ایرانی اعلام شود، درخواست به هیات وزیران ارجاع داده می شود و پس از تصویب هیات وزیران این تملک صورت می گیرد. در غیر این صورت انتقال مال غیر منقول به خارجی ها ممنوع است و ایرانیان و شهروندان باید از این کار خودداری کنند.

• خیال آسوده و تداوم ابهام

فروش املاک در مازندران به اعراب غیر ایرانی که این روزها به دلیل کاهش ارزش پول کشور، سفر به این منطقه برای آنها یکی از بهترین و ارزان ترین سفرها به شمار می آید، مساله ای مبهم است. از یک سو شاهد رفت و آمد اعراب غیر ایرانی به منطقه هستیم و از سوی دیگر خرید قانونی و رسمی به نام آنها ثبت نمی شود. این ممنوعیت قانونی خیال مسئولان را در مورد مالک نبودن غیر ایرانی ها بر املاک راحت می کند، اما ابهام درباره واقعی بودن ورود سرمایه اعراب غیر ایرانی به منطقه همچنان به قوت خود باقی است.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا